Grzeczne dłonie Wszystko, co złe, i wszystko, co piękne na świecie

Ana Dragu, odwołując się do własnych doświadczeń, opowiada historię Saszy – chłopca z autyzmem – oraz wspólnej drogi matki i syna przez diagnozy, rumuński system zdrowia, noce bez snu i dni pełne niepewności. To także książka o samotnym macierzyństwie, o siostrze, która wchodzi w rolę przewodniczki, o poezji, która musi ustąpić miejsca neurobiologii.

Grzeczne dłonie i Wszystko, co dobre, i wszystko, co złe na świecie to poruszające opowieści o wychowywaniu dziecka w spektrum, ale także o czułości, języku, który powstaje w rodzinie zbudowanej wokół inności, i codziennym heroizmie kobiety próbującej połączyć opiekę z pisaniem i pracę z samodzielnością.

Bohaterowie literaccy już od czasów Gilgamesza czy Iliady nie tak znów rzadko „mają coś z głową”. Od Cervantesa po Davida Fostera Wallace'a pisarze opracowują umysłowe dziwności. Lektura Swifta, Poego, Andersena, Lewisa Carrolla przybliża świat widziany oczyma autysty – na długo przed powstaniem tego słowa. Dziś z bolesnym fenomenem autyzmu (który patologią nie jest) oswajają nas fascynujące książki-dokumenty spisane ręką matek odmiennych dzieci. Taka też jest relacja Any Dragu, uzupełniona posłowiem jej syna. Literaturze poświęconej dramatycznej skądinąd konfrontacji z własnym spektrum – i, następczo, ze światem – przybyła pozycja przenikliwa i poruszająca. Wolno nie zgadzać się z jej stanowiskiem, nie można jednak zaprzeczyć, że opowieść o własnej przemianie wspiera autentyczny entuzjazm dla badaczy robiących, co się da, „by ocalić to, co jeszcze da się ocalić z naszych żyć”. Eliza Kącka